Co to jest system TIR?

Międzynarodowy tranzyt celny, którego funkcjonowanie oparte jest na przepisach Konwencji celnej dotyczącej międzynarodowego przewozu towarów z zastosowaniem karnetów TIR (Konwencja TIR), sporządzonej w Genewie dnia 14.11.1975. Jest to jedyny uniwersalny system umożliwiający przemieszczanie ładunków pod zamknięciem celnym w pojazdach lub kontenerach oznakowanych biało-niebieską tablicą TIR. Podstawowym dokumentem jest karnet TIR, który spełnia podwójną rolę dokumentu gwarancyjnego i celnego.

Geneza

Prace nad stworzeniem systemu TIR rozpoczęły się zaraz po II wojnie światowej pod auspicjami Europejskiej Komisji Gospodarczej Narodów Zjednoczonych (UNECE). Pierwsze porozumienie zostało zawarte w 1949 roku między kilkoma państwami europejskimi. Sukces tego ograniczonego programu doprowadził do negocjacji nad Konwencją TIR, która została przyjęta w 1959 roku przez Komitet Transportu Wewnętrznego UNECE, a w życie weszła w roku 1960. Ta pierwsza Konwencja została poprawiona w 1975 roku. Poprawka miała na celu uwzględnienie praktycznego doświadczenia w funkcjonowaniu systemu, wprowadzenie technicznych wytycznych oraz zmianę wymogów celnych i transportowych. Polska jest  Umawiającą się Stroną Konwencji TIR od roku 1959.

Przepisy zawarte w Konwencji TIR odnoszą się wyłącznie do drogowego transportu towarów w ruchu międzynarodowym, tzn. musi być przekroczona granica celna. Państwa Unii Europejskiej stanowią jeden obszar celny i przewóz towarów pod osłoną karnetów TIR pomiędzy dwoma krajami unijnymi jest niemożliwy do realizacji.

Naczelną zasadą Konwencji TIR jest ułatwienie i uproszczenie międzynarodowego transportu towarów. Oznacza to, że w przejściowych czyli  granicznych urzędach celnych nie są pobierane przez władze celne żadne dodatkowe zabezpieczenia czy gwarancje na poczet ewentualnych należności celno - podatkowych pojawiających się przy wprowadzaniu towaru na dany obszar celny. Takim zabezpieczeniem jest wyłącznie karnet TIR. Ponadto zasadą jest, że  zamknięcia celne nałożone w wyjściowym urzędzie celnym, akceptowane są przez władze celne kolejnych krajów, a więc pojazd drogowy przejeżdża przez przejściowe (graniczne) urzędy w zasadzie bez kontroli ładunku. Oczywiście władze celne każdego państwa tranzytowego zawsze mają prawo dokonać kontroli towaru i  jest to zgodne z przepisami Konwencji TIR (art. 5 i 23).
 
Przewozy w ramach procedury TIR mogą być realizowane w następujących przypadkach:

• jeżeli przewóz rozpoczął się lub ma się zakończyć poza Unią Europejską;
• jeżeli dotyczy przewozu realizowanego z jednego do drugiego miejsca znajdującego się na obszarze Unii Europejskiej przez terytorium kraju trzeciego.

Zasięg geograficzny

Konwencja TIR jest jednym z najbardziej efektywnych międzynarodowych instrumentów przygotowanych pod auspicjami Europejskiej Komisji Gospodarczej Narodów Zjednoczonych. Obecnie 77 stron przystąpiło do umowy, włączając w to Unię Europejską, z czego operacje TIR można realizować w 65 krajach. Umowa ta obejmuje całą Europę, a także Afrykę Północną oraz Bliski i Środkowy Wschód. Kraje azjatyckie zostały poinformowane o udogodnieniach jakie niesie ze sobą ten globalny system celny, a ich zainteresowanie wskazuje na możliwość przystąpienia do Konwencji TIR w niezbyt odległej przyszłości. Także Stany Zjednoczone Ameryki i Kanada są obecnie stronami umowy oraz w Ameryce Południowej Chile i Urugwaj.

A - D

E - K

L - R

S - Z

Dostęp do systemu TIR

• nazwę lub imię i nazwisko wnioskodawcy,
• numer EORI wnioskodawcy,
• indywidualny numer identyfikacyjny przydzielony wnioskodawcy przez ZMPD,
• imię i nazwisko, adres i dane kontaktowe osoby upoważnionej do kontaktów w sprawie procedury TIR,
• podpis wnioskodawcy, miejscowość i datę.

• opinię dotyczącą wnioskodawcy, odnoszącą się do możliwości korzystania z procedury TIR, wydaną przez ZMPD i zawierającą przydzielony wnioskodawcy indywidualny numer identyfikacyjny,
• kopię licencji wspólnotowej dotyczącej międzynarodowego zarobkowego przewozu drogowego rzeczy,
• informację banku prowadzącego rachunek rozliczeniowy wnioskodawcy o wysokości obrotów na rachunku, udzielonych kredytów oraz zajęć wierzytelności pieniężnych z rachunku bankowego,
• oświadczenie, że wnioskodawca nie dopuścił się poważnego naruszenia lub powtarzających się naruszeń przepisów prawa celnego lub podatkowego i nie jest wobec niego prowadzone postępowanie egzekucyjne lub upadłościowe oraz że nie zalega w podatkach, których pobór należy do naczelnika urzędu skarbowego.

Podręcznik dla posiadaczy karnetów TIR

Do czego służy karnet TIR

Regulamin Używania Karnetów TIR

Towary przewożone pod osłoną karnetu TIR

• papierosy (kod towaru: 24.02.10, 24.02.20, 24.03.11 i 24.03.19), 
• alkohol (kod towaru: 22.07.10,  22.08).

Pojazdy w procedurze TIR

Jak zamawiać karnety TIR

• karnety TIR wydawane są jedynie w biurze ZMPD w Warszawie, na podstawie zamówienia na karnety: druk zamówienia z dostawą kurierem lub druk zamówienia z odbiorem osobistym
• zamówienie jest realizowane w dniu jego wpływu do ZMPD w godzinach od 8.00 do 14.45,
• karnety TIR mogą zamawiać tylko te firmy, które terminowo rozliczą się z wcześniej pobranych karnetów, nie mają zadłużenia finansowego wobec ZMPD i nie dopuściły się naruszeń procedury TIR,
• zamówienia na karnety można składać osobiście w biurze Zrzeszenia, faksem pod nr 22 536-10-15 lub e-mailem na adres tir@zmpd.pl. Zrealizowane zamówienie można odebrać osobiście bądź też jest ono dostarczane  przedsiębiorstwu transportowemu za pośrednictwem firmy kurierskiej, z reguły w dniu następnym. 
  W przypadku zamawiania karnetów faksem lub e-mailem wskazane jest wcześniejsze telefoniczne sprawdzenie, czy nie ma przeszkód do realizacji zamówienia oraz upewnienie się, czy faks dotarł do ZMPD.

Jak odbierać karnety TIR w siedzibie Zrzeszenia

• właściciel(e) firmy,
• osoba figurująca w KRS,
• osoba posiadająca upoważnienie notarialne,
• osoba posiadająca upoważnienie sporządzone przez właściciela firmy w obecności pracownika biura ZMPD.

Utrata karnetu TIR

Jak wypełnić karnet TIR

Utrata ładunku, kolizja, awaria pojazdu… 

• Niezwłocznego (tj. w terminie do 7 dni) poinformowania ZMPD w formie pisemnej o fakcie kradzieży ładunku.   
• Zgłoszenia kradzieży na policję i uzyskania raportu policji w tej sprawie.   
• Z chwilą otrzymania decyzji z Urzędu Celnego, wymierzającej należności celne i podatkowe uregulowania ich w terminie 30 dni od daty jej otrzymania oraz przedstawienia w ZMPD dowodu wpłaty z wnioskiem o zwrot zapłaconej kwoty.  
• Ścisłej współpracy z ZMPD (niezwłoczne udzielanie odpowiedzi na otrzymaną korespondencję i dostarczanie żądanych dokumentów).

Zespoł ds. TIR